Makruhyan Ermeni İlkokulu maalesef günümüzde Ermeni öğrencilerin seslerinin duvarlarında eskisi gibi yankılanmadığı bir okulumuz. Okulu senelerce atıl durumuda kalıp günümüzde Beşiktaş Surp Asdvadzadzin Kilise yönetimi tarafından Pera Ortaokulu’na kiralanmıştır.

1868 tarihinde yapılan Makruhyan Ermeni İlkokulu ismini genç yaşta rahmetli olan Sarkis Bey Balyan’ın eşi Makruhi Balyan‘dan almaktadır.

Makruhyan Ermeni İlkokulu

Makruhi Balyan

Arakel Bey Dadyan (1820-1886) ve Sırpuhi Dadyan‘ın tek çocuğu olan Makruhi 1842’de doğmuştur. Makruhi müzik eğitimi almış ve önemli bir piyanist olmuştur. Eşi Sarkis Bey Balyan ile tanınmış halk şarkısı “Mayr Araksi”yi bestelemiştir. Sarkis Bey Balyan ile 1859’da evlenmişler fakat Makruhi Hanım’ın zamansız ölümü nedeniyle 3 Mart 1863 tarihinde derin bir yasa gömülmüştür. Arakel Bey Dadyan genç yaşta kaybettiği kızını ölümsüzleştirmek için damadı ile görüşerek, masraflarını paylaştıkları ve ismini “Makruhyan” koydukları okulu inşaa etmişlerdir.

Makruhi Balyan’ın eski dönemde Makruhyan Ermeni İlkokulu’nda bulunan büstü

Dönemin bütün okulları ahşaptan binalar iken Makruhyan Ermeni İlkokulu kagir bir yapıydı. Entelektüel bir kesime sahip olan Beşiktaş’ın böyle bir okula sahip olması da kaçınılmazdı. Bu şerefe Beşiktaş Surp Asdvadzadzin Kilisesi’ni inşaa eden Mimar Garabet Amira Balyan’ın oğlu, Sarkis Bey Balyan nail oldu.

Arakel Bey Dadyan

Makruhyan Ermeni Okulu’nun Ünlü Mezunları

• Krikor Zohrab : (1861-1915) Yazar ve İstanbul’da Hukuk Fakültesinden mezun olan Zohrab, Osmanlı Meclisinde Mebus da olmuştur.

• Arşag Çobanyan : (1872-1954) Yazar, eleştirmen, dilbilimci, gazeteci. Arevelk, Masis, Hayrenik gazetelerinde çalışmıştır. 1902 yılında “Nahabed Kuçag’ın Divanı” adlı eserini yayınlamıştır. 1910’da “Aşık Nağaş Hovnantan ve Ressam Hovnatan Hovantanyan” eserlerinden bazılarıdır. 1894’te Bedros Turyan ve 1907 Mıgırdiç Beşiktaşlıyan’ın eserlerini derlemiş ve aynı eserlerde inceleme yazıları yazmıştır.

Arşag Çobanyan

• Vahan Hüdaverdiyan : (1891-?) Hukukçu, Yazar. Beşiktaş doğumlu Hüdaverdiyan, 1914 yılında Hukuk Fakültesiniden mezun olmuştur. 1. Dünya Savaşı’nda 4 sene Subay olarak Makedonya ve Filistin’de görev yapmıştır. Şam’da esir düşmüştür. 1919’da İstanbul Baro’suna kayıt olmuş ve avukatlık yapmıştır. Makruhyan İlkokulu’nu tamamladıktan sonra Berberyan Okulu’na devam etmiştir. Reteos Berberyan’ın öğrencisi olmuştur. Yazma alışkanlığını ise öğretmenleri olan Diran Çırakyan(İndra) ve Dikran Çögüryan’dan almıştır. 1909 yılından itibaren İstanbul Ermeni basınında bir çok yazısı yayınlanmıştır.

Vahan Hüdaverdiyan’ın Diploması

• Dr. Azad Melikyan : Beşiktaş’ta doğan Melikyan, 1925-1931 yılları arasında Mekruhyan Okulu’nda okumuştur. Daha sonra Getronagan Lisesi ve İstanbul Tıp Fakültesi’nden mezun olmuştur. 1956-1958 yılları arasında A.B.D’nde doktorluk yapmıştır. Daha sonra İstanbul’a dönerek Surp Pırgiç Ermeni, İtalyan ve Bulgar Hastanelerinde çalışmıştır.

• Dr. Garbis Mısırlıyan : 1922’de Beşiktaş’ta doğmuştur. 1936 yılında Makruhyan Okulu’ndan mezun olup, Mıkhitaryan okuluna devam etmiştir. İstanbul Tıp Fakültesi’nden mezun olur. Uzmanlık alanı İç Hastalıklarıdır. Çapa’da görev aldıktan sonra Surp Pırgiç Ermeni Hastanesi’nden aldığı davet ile bir dönem de burada çalışır.

Dr. Garbis Mısırlıyan

• Dr. Antranik Melikyan : 1936’da Makruhyan Ermeni İlkokulu’ndan mezun olmuştur. Liseyi Getronagan Lisesi’nde tamamladıktan sonra İstanbul’da Tıp eğitimini tamamlamıştır. Daha sonra uzmanlık için Paris’e gitmiş ve eğitimini orada tamamlamıştır. Daha sonra askerlik görevini tamamladıktan sonra Surp Pırgiç’te Çocuk Doktoru olarak görev yapmıştır.

• Doç. Dr. Vart Şigaher : 1926’da Beşiktaş’ta dünyaya gelmiştir. İlkokulu Makruhyan ve Esayan okullarında, liseyi ise Mıkhitaryan Okulunda okumuştur. Tıp eğitimini tamamladıktan sonra (1950) askerlik görevini tamamlamış ve 1957’de ise uzmanlığını vermiştir. Cerrahpaşa Hastanesi’nde görev yapmıştır. 1968 yılında Doçent ünvanını almıştır. Esayan Lisesi’nde Ermenice dersleri vermiş . Birçok  şiir kitabı yayınlanmıştır.

Doç. Dr. Vart Şigaher

Makruhyan Ermeni İlkokulu 1898 Ana Sınıfı

Günümüzde Makruhyan Ermeni İlkokulu

Daha önce de belirttiğimiz gibi şu an Pera Ortaokulu olarak hizmet etmekte. Pera Ortaokulu’nun web sitesinde ise bizce yanlış olduğunu düşündüğümüz bir ibare yer almış.

“Yıllarca metruk vaziyette kalan bina, nihayet gerçek sahibine, PERA Ortaokulu’na kavuştu.”

Maalesef yıllarca metruk kaldığı bilgisi doğrudur, ancak GERÇEK sahibine değil, sadece yeni misafirlerine kavuşmuş olabilir.

Çünkü okulun gerçek sahipleri, Arşag Çobanyan’dır… 1915’te katledilen Krikor Zohrab’tır… Doç. Dr. Vart Şigaher’dir…

“Makruhyan Ermeni İlkokulu”nun gerçek sahipleri yüzlerce MEZUNU’dur…

Pera Eğitim Kurumundan Düzeltme

Pera eğitim kurumları yönetici Sayın Sabahattin Özbakır geçen gün Ermeni Kültürü web sitemizle, gönderdiği bir mail aracılığıyla iletişime geçti. Yanlış bir ifade ve anlaşılmanın olduğu bizlere iletti. Sitede okulu tanıtan yazıda bir redaksiyon hatasından dolayı GERÇEK SAHİBİ PERA ORTAOKULU ibaresinin yanlışlıkla konulduğunu ve bir kasıt olmadığını, bu yanlış ifade ve anlatımdan dolayı tüm Ermeni camiasından özür dilediklerini iletti. Yazı Pera Ortaokulu web sitesinde de aşağıdaki gibi değiştirildi.

“Yıllarca metruk vaziyette kalan bina, nihayet gerçek sahibi, Öğrencileri’ne kavuştu.”

Kurum yöneticilerine duyarlılıklarından dolayı teşekkür ederiz. Bir yanlış anlaşmayı el birliği ile düzeltmiş olduk.

Pera Ortaokulu