Plastik Cerrahinin Öncüsü Varaztad Kazancıyan
15/04/2023

Eylül Ayındaki Önemli Günler

Gomidas Vartabed

Gomidas Vartabed

Ocak 2021 tarihinden itibaren, o ayda gerçekleşen doğum, ölüm, önemli olaylarla ilgili bilgilerin 9.sunu siz değerli takipçilerimiz ile paylaşıyoruz… Umarız sizlerin de ilgisini çeker… ” Eylül Ayındaki Önemli Günleri” 1940’tan bu yana Türkiye’de Ermenice olarak yayınlanan “Nor Marmara” gazetesinden siz değerli takipçilerimiz için derledik.

1-11 Eylül / Ağustos Ayındaki Önemli Günler

GünKişiDoğum TarihiÖlüm TarihiOlay TarihiÖzellikleri / Olay
1 Eylül570Ermeni-Bizans ittifakı imzalandı.
1 Eylül1850Editörlüğünü Kapriel Badganyan’ın yaptığı haftalık “Ararat” gazetesi Tiflis’te yayınlandı.
1 Eylül1860Mikael Nalbandyan’ın aktif katılımıyla “Hamazkayin Şirketi” İstanbul’da kuruldu.
1 Eylül1861Konstantiniye’de K. Yeranyan, N. Taşcıyan ve D. Çuhacıyan’ın editörlüğünde 15 günde bir müzik dergisi “Knar Haykakan”ı yayınlanmaya başladı.
1 Eylül1886Galata’da Minas Çeraz’ın gözetiminde Getronagan Okulu açıldı.
1 EylülVahan Totovents1889Ermeni yazar, nesir yazarı, şair, oyun yazarı. Harput doğumlu, eserleri batı Ermenicesi, diaspora ve Sovyet edebiyatı unsurlarını bir araya getiren Ermeni yazarlardan biridir. Diğer birçok entelektüel ile aynı kaderi paylaşan Totovents, 1938’de Stalin’in kurbanlarından biriydi.
1 EylülHagop Salahyan1922Ermeni edebiyat eleştirmeni.
1 EylülErmenistan’da eğitim yılının ilk günü olan Bilgi Günü’dür. Bu, 1984’ten beri kutlanan ve Sovyetler Birliği Yüksek Sovyeti başkanlığı tarafından onaylanan ulusal bir bayramdır.
2 EylülDatevik Sazantaryan1916Opera mezzosoprano şarkıcısı.
2 EylülHasmik Babayan1961Opera soprano şarkıcısı.
2 EylülAram Ananyan1980Tarihçi, “Armenpress” haber ajansının müdürü.
2 Eylül1991Artsakh Cumhuriyeti Sovyetler Birliği’nden bağımsızlığını ilan etmiştir.
2 EylülLevon Ananyan2013Gazeteci ve çevirmen, Yazarlar Birliği Başkanı.
3 EylülValerian Madatov1826Ermeni generalin komutasındaki Rus ordusu, Şamhor Savaşı’nda Persleri yendi.
3 EylülLevon İşdoyan1947Sovyetler Birliği milli takımında ve Erivan “Ararat” futbol takımının futbolcusu.
3 EylülHagop Movses1952Ermeni şair, çevirmen.
3 EylülKarekin Kaprielyan1961Askeri figür, binbaşı
3 EylülAlekandr Topçuyan2021Düzyazı yazarı, oyun yazarı, edebiyat eleştirmeni ve çevirmen.
4 EylülValerian Madatov1829Rus ordusunun Ermeni komutanı.
4 EylülArşak Burcalyan1946Ermeni yönetmen ve oyuncu.
5 EylülSirarpi Der Nersisyan1896Ermeni Bizans bilgini, sanat eleştirmeni, Armenolog.
5 EylülAnna Elpakyan1963Ünlü tiyatro ve sinema oyuncusu, onurlu figür.
6 EylülHoren Kalfayan1831Ermeni şair ve oyun yazarı.
6 Eylül1955İstanbul’da Yunan azınlığın yanı sıra diğer azınlıklara ait mülkler yağmalandı.
6 EylülVahan Amaduni1956Ermeni gazeteci, fotoğrafçı.
6 Eylül2008Futbol diplomasisinin ortasında Türkiye Cumhurbaşkanı Abdullah Gül, Erivan’a giderek Ermenistan-Türkiye futbol maçına katıldı.
7 EylülSahak 1. Bartev439Ermeni Katolikosu.
7 EylülAbasi Ayvazyan1925Ermeni nesir yazarı, yönetmen, editör ve ressam.
7 EylülAlekandr Topçuyan1939Düzyazı yazarı, oyun yazarı, edebiyat eleştirmeni ve çevirmen.
7 EylülLevon Lacikyan1955Sanatçı ve ressam.
8 EylülMıkhitar Sepasdatsi1701Konstantinopolis’te Mkhitarist Cemaati’ni kurdu. Mkhitar’ın ve ilk öğrencilerinin inancıydı. “Milleti dine, dini de millete kurban etmeyin.”
8 EylülArantsar1877Ermeni hicivci.
8 EylülOhan Duryan1922Ermeni isminin şefi ve bestecisi.
8 EylülRafael İsraelyan1973“Sardarabat Anıtı”nın mimarı
9 EylülApraham Aprahamyan1921Radyo teknisyeni.
9 EylülMarko Muradyan1927Aktris
9 EylülRafael Kotancıyan1942Ermenistan’da ünlü tiyatro ve sinema oyuncusu.
10 EylülArmen Armenyan1871Ermeni oyuncu, yönetmen.
10 EylülNerses Aginyan1882Ermeni filolog, el yazması yazarı, tarihçi, Viyana’daki Mkhitarist Cemaati üyesi, Viyana Üniversitesi’nde Fahri Felsefe Doktoru.
10 EylülFranz Werfel1890Avusturyalı Yahudi asıllı yazar, “Musa Dağı’nın 40 Günü” romanının yazarı.
10 EylülAntreas Ardzruni1989Jeolog
10 EylülAvedik Gurbanyan1899Ermeni şair, çevirmen. Nahabet Kuçak, Frik’in, Krigoris Akhtamartsi’nin, Sayat Nova’nın eserlerini inceledi ve onlar hakkında monografiler yazdı. Ayrıca Khaçadur Abovyan’ın eserleri ile de ilgilendi.
10 EylülAleksey Sukiasyan1907Ermeni Sovyet avukatı. Hukuk Bölgeleri Doktoru, Profesör.
10 EylülGarabed Avakyan1907Kemancı. Piotr Çaykovski ve J. Enescu Uluslararası Yarışmalarında jüri üyesi oldu. Siena (İtalya) ve Stockholm’de keman dersleri vermeye davet edildi.
10 EylülArman Giragosyan1956Ermeni politikacı, diplomat, tarihçi, ünlü tarihçi John Giragosian’ın oğlu.
11 Eylülİndra (Diran Çırakyan)1875Ermeni şair, yazar, ressam ve öğretmen.
11 EylülSuren Isbantaryan1916Ermeni gazeteci ve halk figürü.
11 Eylül1922Kars anlaşması Erivan’da yürürlüğe koyulmuştur.
11 EylülHovhannes Hovnanyan1930Mimar ve ulusal hayırsever.

12-22 Eylül / Eylül Ayındaki Önemli Günler

GünKişiDoğum TarihiÖlüm TarihiOlay TarihiÖzellikleri / Olay
12 EylülHovhannes Atamyan1932Ermeni-Rus mühendis ve mucit.
12 EylülSamuel Sevata1949Ressam, fotoğrafçı ve şair.
12 EylülSos Hayrabedyan1959Ermeni atlet, antrenör, Olimpiyat Oyunları şampiyonu.
13 EylülArmen Zaryan1914Ermenistan Cumhuriyeti Mimarı. Gostan Zaryan’ın oğlu.
14 EylülHovhan Vosgeperan407Konstantinopolis Patriği, ilahiyatçı. Hıristiyan düşünce tarihinde önemli bir rol oynayan zengin bir bibliyografik miras (yorumlar, doktriner ve tartışma karşıtı yazılar, konuşmalar, ilahiler, mektuplar vb.) bıraktı. Eserlerinin çoğu, kutsal yazıların icadından ve İncil’in tercümesinden hemen sonra, 5. yüzyılda Ermeni rahipler tarafından Ermenice’ye çevrildi.
14 Eylül1958Godayk kanalı açıldı.
14 EylülMovses SilikyanRus ve Ermeni ordularının askeri figürü, ulusal kahraman, Rus ordusunun başkomutanı, 1.Ermenistan Cumhuriyet Ordusu Komutanı.
14 EylülAşık Şahen1905Aşık
14 EylülSerko Bayazad1909Ermeni şair, nesir yazarı, oyun yazarı ve çevirmen.
14 EylülApik Avakyan1919Ermeni yazar, nesir yazarı.
14 EylülArmenak Şahmuradyan1939Ermeni opera sanatçısı, tenor. Gomidas Okulu’nun en önemli temsilcilerinden biridir. Şahmuradyan’a Ermeni Caruso deniyordu. Paris Grand Opera’da eşi görülmemiş bir başarıdan sonra, kendini tamamen Ermeni halk ve manevi müziğine adadı ve onu dünyaya yaydı.
14 EylülKevork Apkaryan1920Ermeni dilbilimci, tarihçi, edebiyat eleştirmeni.
14 EylülHaçik Papayan1920Doğa bilimci.
15 EylülIsdepan Zoryan1889Ermeni nesir yazarı.
15 EylülAydzemik Urardu1899Ermeni heykeltıraş.
15 EylülVartan Acemyan1905Tiyatro yönetmeni.
15 EylülHrant Dink195419 Ocak 2007’de öldürülen haftalık Agos gazetesinin editörü İstanbullu Ermeni gazeteci.
15 EylülHaçadur Sukiasyan1961İşadamı ve politikacı, Ermenistan Ulusal Meclisi Başkan Yardımcısı.
15 EylülGerard Kafesian2013Amerikalı-Ermeni işadamı ve hayırsever.
16 EylülDzerents1822Ermeni yazar ve konuşmacı.
16 EylülArdaşes Kalantaryan1931Ermeni nesir yazarı, oyun yazarı, çevirmen ve konuşmacı.
16 EylülPapken Ararktstyan1944Politikacı, Ulusal Meclis eski Başkanı.
16 EylülŞavarş Garabedyan –
Shavarsh Vladimiri Karapetyan
1976Yerevan Gölü’ne yolcularla dolu bir tramvay düştü. Dalgıç Şavarş Garabedyan, 20 yolcuyu gölden çekerek hayatını kurtardı.
17 EylülRafael İsraelyan1908Ünlü mimar.
17 EylülAşod Aprahamyan1918Ermeni dilbilimci, Ulusal Bilimler Akademisi üyesi.
17 EylülArdaşes Aprahamyan1920Ermeni manzara ressamı, ressam, klasik ressamların kıdemli temsilcisi.
17 EylülHenrik Markaryan1925Sovyet Ermeni yönetmen, oyuncu.
18 EylülKrikor-Bedros Ağacanyan1895Ermeni Katolik Kilisesi Patriği.
18 EylülViktor Hampartsumyan1908Ermeni astronom ve astronom.
18 EylülLevon Azaryan1918Sanat eleştirmeni, sanat adayı.
18 Eylül1918Fransız-Ermeni anlaşmasına dayanarak, Filistin’deki Fransız ordusu içindeki ilk savaşında yer alan Ermeni Lejyonu kuruldu.
18 EylülEmin Der Krikoryan1939Ermeni oyun yazarı ve kültürel figür.
19 EylülYervant Odyan1869Batı Ermeni yazar, hicivci.
19 EylülRomanos Melikyan1883Ermeni besteci
19 EylülGarina Aznavuryan1974Rus-Ermeni eskrimci. Olimpiyat şampiyonu.
20 Eylül1. Vazken1908Tüm Ermenilerin Katolikosu.
20 EylülKristapor Talatsyan1910Ermeni nesir yazarı.
20 EylülNarek Avedisyan1969Ermeni ressam
20 EylülAleksandr Şakaryan1984Ermeni ressam
20 Eylül2011Madenataran’ın yeni binasının açılışı Erivan’da gerçekleşti (mimar Artür Mesçiyan).
21 Eylül1991Ermenistan Bağımsızlık Günü’nü. Ermenistan 1991’de bağımsızlığına tekrar sahip olmuştur.
21 EylülLarisa Alaverdyan1943Ermeni halk ve siyasi figür.
22 EylülSayat NovaErmeni şair-ozan (bazı kaynaklara göre 22 Kasım)
22 EylülArmen Kulakyan1960Ermeni aktör, yönetmen ve tiyatro figürü.
22 EylülAmine Avdal1964Ermeni Kürt şair, nesir yazarı.
22 EylülEdvin Minasyan2021Eski İstanbul Ermenisi, tanınmış Amerikalı avukat.
Yüzme Şampiyonu Şavarş Garabedyan – 1976’da Yerevan Gölü’ne düşen yolcularla dolu bir tramvaydan 20 yolcuyu gölden tek tek çıkararak hayatını kurtardı.

23-31 Eylül / Eylül Ayındaki Önemli Günler

GünKişiDoğum TarihiÖlüm TarihiOlay TarihiÖzellikleri / Olay
23 EylülIsdepan Lisitsyan1865Etnograf, halk figürü, tarihçi, coğrafyacı, filolog ve pedagog.
23 EylülAleksandr Harutyunyan1920Büyük Ermeni besteci ve piyanist.
23 EylülLevon Atoyants2021Yönetmen: En iyi filmleri “Hegnar Çeşmesi”, “Hoşor Şahum”, “Avtoyi Avtomekenan” idi.
24 EylülYeğişe Tatevosyan1878Ressam
24 EylülGosdantin Artseyulov1916Ivan Ayvazovski’nin torunu. Tarihte ilk kez uçağı havada döndüren kişi.
24 EylülYetvart Çırpaşyan1923Ermeni edebiyat eleştirmeni.
24 EylülLevon Gocoyan1924Ermeni sanatçı.
24 EylülArik Aleksanyan1940Ermeni doğa bilimci.
24 EylülRobert Sahakyants2009Çizgi film yönetmeni.
25 EylülErmeni asıllı büyük kutup kaşifi, bilim adamı, halk ve siyasi figür.
25 EylülPapken Ararktsyan1944Ermeni politikacı ve devlet adamı.
25 EylülManuk Apeğyan1944Ermeni dilbilimci, edebiyat eleştirmeni, sözlükbilimci.
26 EylülGomidas1869Dünyaca ünlü Ermeni besteci, müzikolog, keşiş, modern Ermeni klasik müziğinin kurucusu, Ermeni müziğinin en büyük takdircisi.
26 EylülLevon Melikset-Peg1890Ermeni kaynakbilimci, arkeolog, filolog, çevirmen, filolojik bilimler doktoru.
26 Eylül6. Kevork Nornahiçevantsi1954Katolikos.
26 EylülSero Hanzatyan1998Ermeni yazar, nesir yazarı.
26 EylülSos Sarkisyan2013Ermeni tiyatro ve sinema oyuncusu.
27 Eylül202044 günlük Artsakh savaşı başladı.
27 EylülŞnorkh Ark. Kalustyan1913Türkiye’nin 82. Ermeni Patriği.
27 EylülAni Lorak1978Ermeni asıllı Ukraynalı şarkıcı.
27 Eylül2004Erivan Konseyi başkentin bayrağını onayladı.
27 EylülViktor İsraelyan2005Sovyetler Birliği Diplomatı.
28 Eylül1874Vagharshapat’ta Kevorkian İlahiyat Fakültesi açıldı.
28 EylülKarekin Levonyan1947Ermeni sanat eleştirmeni, edebiyat eleştirmeni.
29 EylülHovhannes Hovhannisyan1929Ermeni şair.
29 EylülJan Der Mergeryan2015Fransız-Ermeni kemancı.
30 EylülKevork Emin1919Ünlü Ermeni yazar ve şair.
30 EylülSvetlana Malyan1930Tiyatronun en sevilen oyuncusu.
30 Eylül1934Ünlü yönetmen.
30 EylülPenyamin Markaryan1985Ermeni Sovyet astronomu, Uluslararası Astronomi Birliği “galaksiler” ve komisyon başkanı.
Gomidas Vartabed – 26 Eylül 1869 tarihinde doğmuştur.
Կոմիտաս Վարդապետ ծնած է 26 Սեպտեմբեր 1869ին:

«Այս օրը պատմութեան մէջ»

«Այս օրը պատմութեան մէջ» բաժինը քաղուած է Մարմարա օրաթերթէն: Մարմարա օրաթերթը օրը օրին կը հրատարակէ զանազան դէպքերու կամ հռչակաւոր անձերու ծննդեան կամ մահուան թուականները: Մենք ալ մեր էջի մէջ ընդամէնը միատեղելով ձեզ սիրելի ընթերցողներու կը ներկայացնենք:

1-11 Սեպտեմբեր

ՕրԱնձԾննդեան ՏարիՄահուան ՏարիԴէպքի ՏարինՅատկութիւնը / Դէպքը
1 Սեպտեմբեր570Հայ-Բիւզանդական դաշինքը կնքուած է:
1 Սեպտեմբեր1850Թիֆլիսի մէջ սկսած է հրատարակուիլ «Արարատ» շաբաթաթերթը, Գաբրիէլ Պատկանեանի խմբագրութեամբ:
1 Սեպտեմբեր1860Պոլսոյ մէջ հիմնուած է «Համազգային ընկերութիւնը» Միքայէլ Նալպանտեանի աշխոյժ մասնակցութեամբ:
1 Սեպտեմբեր1861Պոլսոյ մէջ Գ. Երանեանի, Ն.Թաշճեանի ու Տ. Չուխաճեանի խմբագրութեամբ սկսած է «Քնար Հայկական» երաժշտական կիսամեայ պարբերականի հրատարակութիւնը:
1 Սեպտեմբեր1886Ղալաթիոյ մէջ Մինաս Չերազի տեսչութեամբ բացուած է Կեդրոնական Ազգային Վարժարանը:
1 ՍեպտեմբերՎահան Թոթովենց1889Հայ գրող, արձակագիր, բանաստեղծ, թատերագիր: Ծնած էր Խարբերդ:Ան մէկն է այն հայ գրողներէն, որու ստեղծագործութիւններու մէջ համդրուած են արեւմտահայ, սփիւռքահայ ու խորհրդային գրականութեան տարրերը: Բազմաթիւ այլ մտաւորականներուն բախտակից Թոթովենց 1938ին Սթալինեան «մաքրագործումներ»ու զոհերէն էր:
1 ՍեպտեմբերՅակոբ Սալախեան1922Հայ գրականագէտ, բանասիրական գիտութիւններու թեկնածու:
1 ՍեպտեմբերՀայաստանի մէջ Գիտելիքի օր է, ուսումնական տարուայ առաջին օրը: Ասիկա պետական տօն է, որ կը նշուի 1984էն սկսեալ, հաստատուած է Խորհուրդային Միութեան բարձրագոյն խորհուրդի նախագահութեան կողմէ:
2 ՍեպտեմբերՏաթեւիկ Սազանդարեան1916Օփէրային մեցցօ-սոփրանօ երգչուհի:
2 ՍեպտեմբերՅասմիկ Պապեան1961Օփէրային սոփրանօ երգչուհի:
2 ՍեպտեմբերԱրամ Անանեան1980Պատմաբան, «Արմէնփրէս» լրատու գործակալութեան տնօրէն:
2 Սեպտեմբեր1991Արցախի Հանրապետութիւնը անկախացած է Խորհուրդային Միութիւնէն:
2 ՍեպտեմբերԼեւոն Անանեան2013Լրագրող ու թարգմանիչ, Գրողներու Միութեան նախագահ:
3 ՍեպտեմբերՎալէրիան Մատաթով1826Հայ զօրավարի հրամանատարութեամբ ռուսական բանակը պարսիկներու դէմ յաղթանակ տարած է Շամխորի ճակատամարտի ընթաձքին:
3 ՍեպտեմբերԼեւոն Իշտոյեան1947Խորհուրդային ֆութպոլիստ, որ հաղացած է Խորհուրդային Միութեան ազգային խումբի ու Երեւանի «Արարատ»ի մէջ:
3 ՍեպտեմբերՅակոբ Մովսէս1952Հայ բանաստեղծ, թարգմանիչ:
3 ՍեպտեմբերԳարեգին Գաբրիէլեան1961Ռազմական գործիչ, զօրավար-հազարապետ:
3 ՍեպտեմբերԱլեքսանդր Թօփչեան2021Արձակագիր, թատերագիր, գրականագէտ ու թարգմանիչ:
4 ՍեպտեմբերՎալէրիան Մատաթով1829Ռուսական բանակի հայազգի զօրավար:
4 ՍեպտեմբերԱրշակ Պուրճալեան1946Հայ բեմադրիչ ու դերասան:
5 ՍեպտեմբերՍիրարփի Տէր Նէրսիսեան1896Հայ Բիւզանդագէտ, արուեստաբան, հայագէտ:
5 ՍեպտեմբերԱննա Էլբակեան1963Թատրոնի ու շարժանկարի յայտնի դերսանուհի, վաստակաւոր գործիչ:
6 ՍեպտեմբերԽորէն Գալֆաեան1831Հայ բանաստեղծ ու թատերագիր:
6 Սեպտեմբեր1955Իսթանպուլի մէջ տեղի ունեցան ողբերգական դէպքեր, որոնք խարան մնացին Թուրքիոյ ճակտին: Համատարած թալանի ենթարկուեցան յոյն փոքրամասնութեան, նաեւ այլ փոքրամասնութիւններուն պատկանող ինչքերը:
6 ՍեպտեմբերՎահան Ամատունի1956Հայ լրագրող, լուսանկարիչ:
6 Սեպտեմբեր2008Ֆութպոլային դիւանագիտութեան ծիրէն ներս Թուրքիոյ Նախագահ Ապտուլլահ Կիւլ Երեւան գացած էր ու ներկայ գտնուած՝ Հայաստան-Թուրքիա ֆութպոլային մրցումին:
7 ՍեպտեմբերՍահակ Ա. Պարթեւ439Հայոց Կաթողիկոս:
7 ՍեպտեմբերԱպասի Այվազեան1925Հայ արձակագիր, բեմադրիչ, խմբագիր եւ գեղանկարիչ:
7 ՍեպտեմբերԱլեքսանդր Թօփչեան1939Արձակագիր, թատերագիր, գրականագէտ ու թարգմանիչ:
7 ՍեպտեմբերԼեւոն Լաճիկեան1955Արուեստաբան ու գծանկարիչ:
8 ՍեպտեմբերՄխիթար Սեբաստացի1701Պոլսի մէջ հիմնած է Մխիթարեան Միաբանութիւնը: Մխիթարի ու անոր առաջին աշակերտներու հաւատամքն էր. «Ազգը չզոհել կրօնքին ու կրօնքը՝ ազգութեան»:
8 ՍեպտեմբերԱռանձար1877Հայ երգիծաբան:
8 ՍեպտեմբերՕհան Տուրեան1922Հայ անուանի խմբավար եւ յօրինող:
8 ՍեպտեմբերՌաֆայէլ Իսրաէլեան1973Հայ ճարտարապետ: «Սարտարապատի յուշահամալիր»ի հեղինակը:
9 ՍեպտեմբերԱբրահամ Աբրահամեան1921Ռատիօ թէքնիքի գիտնական:
9 ՍեպտեմբերՄարգօ Մուրատեան1927Դերասանուհի:
9 ՍեպտեմբերՌաֆայէլ Քոթանճեան1942Հայաստանի մէջ թատրոն ու շարժանկարի յայտնի դերասան:
10 ՍեպտեմբերԱրմէն Արմէնեան1871Հայ դերասան, բեմադրիչ:
10 ՍեպտեմբերՆերսէս Ակինեան1882Հայ բանասէր, ձեռագրագէտ, պատմաբան, Վիեննայի Մխիթարեան Միաբանութեան անդամ, Վիեննայի համալսարանի փիլիսոփայութեան պատուակալ տոքթոր:
10 ՍեպտեմբերՖրանց Վէրֆէլ1890Հրեայ ծագումով աւստրիացի գրող, հեղինակ «Մուսա լերան 40 օրը» վէպին:
10 ՍեպտեմբերԱնդրէաս Արծրունի1989Երկրաբան:
10 ՍեպտեմբերԱւետիք Ղուրպանեան1899Հայ բանաստեղծ, թարգմանիչ: Ան ուսումնասիրած է Նահապետ Քուչակի, Ֆրիկի, Գրիգորիս Աղթամարցիի, Սայաթ Նովայի գործերը եւ մենագրութիւններ գրած է անոնց մասին: Զբաղած է նաեւ Խաչատուր Աբովեանի ժառանգութեամբ:
10 ՍեպտեմբերԱլէքսէյ Սուքիասեան1907Հայ խորհրդային իրաւաբան: Իրաւաբանական գոտութիւններու տոքթոր, փրօֆէսէոր: Աշխատութիւնները կը վերաբերին Հայաստանի պետութեան ու իրաւունքի պատմութեան հարցերուն:
10 ՍեպտեմբերԿարապետ Աւագեան1907Ջութակահար:Աւագեան եղած է Բիոթր Չայքովսքիի, Ճ. Էնէսքուի անուան միջազգային մրցումներու դատակազմի անդամ, հրաւիրուած է ջութակի դասընթացքներ վարելու Սիէնայի մէջ (Իտալիա) եւ Սթոքհոլմի մէջ:
10 ՍեպտեմբերԱրման Կիրակոսեան1956Հայ քաղաքական գործիչ, դիւանագէտ, պատմաբան, յայտնի պատմաբան Ճոն Կիրակոսեանի որդին:
11 ՍեպտեմբերԻնտրա(Տիրան Չրաքեան)1875Հայ բանաստեղծ, գրող, նկարիչ եւ ուսուցիչ:
11 ՍեպտեմբերՍուրէն Սպանդարեան1916Հայ լրագող եւ հասարակական գործիչ:
11 Սեպտեմբեր1922Երեւանի մէջ վաւերացուած է Կարսի համաձայնագիրը:
11 ՍեպտեմբերՀրայր Յովնանեան1930Ճարտարապետ եւ ազգային բարերար:
Ինտրա(Տիրան Չրաքեան) ծնած է 11Սեպտեմբեր 1875ին:

12-22 Սեպտեմբեր

ՕրԱնձԾննդեան ՏարիՄահուան ՏարիԴէպքի ՏարինՅատկութիւնը / Դէպքը
12 ՍեպտեմբերՅովհաննէս Ադամեան1932Հայազգի ռուսաստանցի ճարտարագէտ եւ գիւտարար:
12 ՍեպտեմբերՍամուէլ Սեւադա1949Նկարիչ, լուսանկարիչ եւ բանաստեղծ:
12 ՍեպտեմբերՍօս Հայրապետեան1959Հայ մարզիկ, մարզիչ, մականախաղի վարպետ, Ողիմպիական խաղերու մրցանակակիր:
13 ՍեպտեմբերԱրմէն Զարեան1914Հայաստանի Հանրապետութեան վաստակաւոր ճարտարապետ, Կոստան Զարեանի որդին:
14 ՍեպտեմբերՅովհան Ոսկեբերան407Պոլսոյ Պատրիարք, աստուածաբան: Թողած է մատենագրական հարուստ ժառանգութիւն (մեկնութիւններ, դաւանաբանական ու հակաճառական գրուածքներ, ճառեր, քարոցներ, ներբողներ, նամակներ, եւլն.) որ կարեւոր դեր կատարած է քրիստոնէական մտքի պատմութեան մէջ: Անոր երկերէն շատեր թարգմանուած են հայերէն տակաւին հայ վարդապետներու կողմէ 5րդ դարու՝ գրերու գիւտէն ու Աստուածաշունչի թարգմանութենէն անմիջապէս վերջ:
14 Սեպտեմբեր1958Կոտայքի ջրանցքին բացումը կատարուած է:
14 ՍեպտեմբերՄովսէս ՍիլիկեանՌուսական ու հայկական բանակներու ռազմական գործիչ, ազգային հերոս, ռուսական բանակի զօրավար-հազարապետ, հայաստանի Ա. Հանրապետութեան բանակի զօրավար:
14 ՍեպտեմբերԳուսան Շահէն1905Գուսան:
14 ՍեպտեմբերՍերգօ Պայազատ1909Հայ բանաստեղծ, արձակագիր, թատերագիր ու թարգմանիչ:
14 ՍեպտեմբերԱբիկ Աւագեան1919Հայ գրող, արձակագիր:
14 ՍեպտեմբերԱրմենակ Շահմուրատեան1939Հայ օփէրային երգիչ, թէնոր: Կոմիտասեան դպրոցի ամենանշանաւոր ներկայացուցիչներէն մէկը: Շահմուրատեանը կ’անուանէին հայկական Քարուզօ: Փարիզի մեծ օփէրայի մէջ աննախընթաց յաջողութիւն մը ունենալէ ետք, ան ամբողջապէս նուիրուած էր հայկական ժողովրդական ու հոգեւոր երաժշտութեան, զայն տարածելով բոլոր աշխարհի վրայ:
14 ՍեպտեմբերԳէորգ Աբգարեան1920Հայ բանասէր, պատմաբան, գրականագէտ, յեռագրագէտ:
14 ՍեպտեմբերԽաչիկ Բաբայեան1920Բնագէտ:
15 ՍեպտեմբերՍտեփան Զօրեան1889Հայ արձակագիր:
15 ՍեպտեմբերԱյծեմնիկ Ուրարտու1899Հայ քանդակագործ:
15 ՍեպտեմբերՎարդան Աճեմեան1905Թատերական բեմադրիչ:
15 ՍեպտեմբերՀրանդ Տինք1954Պոլսահայ լրագրող, «Ակօս» շաբաթաթերթի խմբագիր, որ սպաննուած է 19 Յունուար 2007 թուականին:
15 ՍեպտեմբերԽաչատուր Սուքիասեան1961Գործարար ու քաղաքական գործիչ, Հայաստանի Ազգային Ժողովի երեսփոխան:
15 ՍեպտեմբերՃէրարտ Գաֆէսճեան2013Ամերիկահայ գործարար ու բարերար:
16 ՍեպտեմբերԾերենց1822Հայ գրող եւ հրապարակախօս:
16 ՍեպտեմբերԱրտաշէս Քալանթարեան1931Հայ արձակագիր, թատերագիր, թարգմանիչ եւ հրապարախօս:
16 ՍեպտեմբերԲաբգէն Արարքցեան1944Քաղաքական գործիչ, Ազգային ժողովի նախկին Նահագահ:
16 ՍեպտեմբերՇաւարշ Կարապետեան1976Ուղեւորներով լեցուն թրոլէյպուս մը ինկած է Երեւանեան լիճը: Ջրասուզորդ Շաւարշ Կարապետեան փրկած է 20 ուղեւորներու կեանքը, զանոնք հանելով լիճէն:
17 ՍեպտեմբերՌաֆայէլ Իսրաէլեան1908Յայտնի ճարտարապետ:
17 ՍեպտեմբերԱշոտ Աբրահամեան1918Հայ լեզուաբան, Գիտութիւններու Ազգային Ակադեմիոյ անդամ:
17 ՍեպտեմբերԱրտաշէս Աբրահամեան1920Հայ բնանկարիչ, նկարիչ, դասական նկարիչներու աւագ ներկայացուցիչ:
17 ՍեպտեմբերՀենրիկ Մարգարեան1925Խորհրդային հայ բեմադրիչ, դերասան:
18 ՍեպտեմբերԳրիգոր-Պետրոս Աղաճանեան1895Հայ Կաթողիկէ եկեղեցւոյ կաթողիկոս-պատրիարք:
18 ՍեպտեմբերՎիքթոր Համբարձումեան1908Հայ աստղագէտ ու աստղաբնագէտ:
18 ՍեպտեմբերԼեւոն Ազարեան1918Արուեստաբան, արուեստագիտութեան թեկնածու:
18 Սեպտեմբեր1918Ֆրանս-հայկական համաձայնգրի հիման վրայ ստեղծուած է Հայկական Լէկէոն, որ Պաղեստինի մէջ Ֆրանսական բանակի կազմէն ներս մասնակցած է իր առաջին ճակատամարտին:
18 ՍեպտեմբերԷմին Տէր Գրիգորեան1939Հայ թատերագիր ու մշակութային գործիչ:
19 ՍեպտեմբերԵրուանդ Օտեան1869Արեւմտահայ գրող, երգիծաբան:
19 ՍեպտեմբերՌոմանոս Մելիքեան1883Հայ յօրինող:
19 ՍեպտեմբերԿարինա Ազնաւուրեան1974Ռուսահայ սուսերամարտիկ, ողիմպիական խաղերու ախոյեան:
20 ՍեպտեմբերՎազգէն Ա.1908Ամենայն Հայոց Կաթողիկոս:
20 ՍեպտեմբերՔրիստափոր Թալացեան1910Հայ արձակագիր:
20 ՍեպտեմբերՆարեկ Աւետիսեան1969Հայ նկարիչ:
20 ՍեպտեմբերԱլեքսանդր Շաքարեան1984Հայ նկարիչ:
20 Սեպտեմբեր2011Երեւանի մէջ տեղի ունեցած է Մատենադարանի նոր մասնաշէնքի բացումը (ճարտարապետ Արթիւր Մեսչեան):
21 Սեպտեմբեր1991Հայաստան կը նշէ վերանկախութեան տօնը: Հայաստան անկահութեան վերտիրացած է 1991 թուականին:
21 ՍեպտեմբերԼարիսա Ալավէրտեան1943Հայ հասարակական-քաղաքական գործիչ:
22 ՍեպտեմբերՍայաթ ՆովաՀայ բանաստեղ-աշուղ (կարգ մը աղբւրներու համաձայն 22 Նոյեմբեր)
22 ՍեպտեմբերԱրմէն Գուլակեան1960Հայ դերասան, բեմադրիչ ու թատերական գործիչ:
22 ՍեպտեմբերԱմինէ Աւտալ1964Հայաստանցի քիւրտ բանաստեղծ, արձակագիր:
22 ՍեպտեմբերԷտվին Մինասեան2021Նախկին Պոլսահայ, ամերիկաբնակ յայտնի իրաւագէտ, փաստաբան:

23-30 Սեպտեմբեր

ՕրԱնձԾննդեան ՏարիՄահուան ՏարիԴէպքի ՏարինՅատկութիւնը / Դէպքը
23 ՍեպտեմբերՍտեփան Լիսիցեան1865Ազգագրագէտ, հասարակական գործիչ, պատմաբան, աշխարհագրագէտ, բանասէր եւ մանկավարջ:
23 ՍեպտեմբերԱլեքսանդր Յարութիւնեան1920Հայ մեծանուն յօրինող եւ դաշնակահար:
23 ՍեպտեմբերԼեւոն Աթոյեանց2021Բեմադրիչ:Իր լաւագոյն ժապաւէններն էին «Հեղնար Աղբիւր» , «Խոշոր շահում», «Աւդոյի աւթոմեքենան»
24 ՍեպտեմբերԵղիշէ Թադեւոսեան1878Գեղանկարիչ:
24 ՍեպտեմբերԿոստանդին Արցեուլով1916Յովհաննէս Այվազովսքիի թոռը, օդաչու Կոստանդին Արցեուլով պատմութեան մէջ առաջին անգամ ըլլալով, օդանաւով ոլորապտոյտ մը ըրած է:
24 ՍեպտեմբերԵդուարդ Ջրբաշեան1923Հայ գրականագէտ:
24 ՍեպտեմբերԼեւոն Կոճոյեան1924Հայ նկարիչ:
24 ՍեպտեմբերԱրիկ Ալեքսանեան1940Հայ բնագէտ:
24 ՍեպտեմբերՌոպէրթ Սահակեանց2009Գծիկով ժապավէններու բեմադրիչ:
25 ՍեպտեմբերԱրթիւր Չիլինկարով1939Հայազգի մեծանուն բեւերախոյզ, գիտնական, հասարակական-քաղաքական գործիչ:
25 ՍեպտեմբերԲաբգէն Արարքցեան1944Հայ քաղաքական ու պետական գործիչ:
25 ՍեպտեմբերՄանուկ Աբեղեան1944Հայ բանասէր, գրականագէտ, բառարանագիր:
26 ՍեպտեմբերԿոմիտաս1869Հայ աշխարհահռչակ երգահան, երաժշտագէտ, վարդապետ, ժամանակակից հայկական դասական երաժշտութեան հիմնադիր, հայ երգարուեստի մեծագոյն երախտաւոր:
26 ՍեպտեմբերԼէոն Մէլիքսէթ-Բէկ1890Հայ աղբիւրագէտ, հնագէտ, բանասէր, թարգմանիչ, բանասիրական գիտութիւններու տոքթոր:
26 ՍեպտեմբերԳէորգ Զ. Նորնախիջեւանցի1954Կաթողիկոս:
26 ՍեպտեմբերՍերօ Հանզադեան1998Հայ գրող, արձակագիր:
26 ՍեպտեմբերՍոս Սարգսեան2013Թատրոնի ու շարժանկարի հայ անուանի դերասան:
27 Սեպտեմբեր2020Սկսած է Արցախեան 44 օրեայ պատերազմը:
27 ՍեպտեմբերՇնորհք Արք. Գալուստեան1913Թուրքիոյ Հայոց 82րդ Պատրիարքը:
27 ՍեպտեմբերԱնի Լորաք1978Հայկական ծագումով ուքրանացի երցչուհի:
27 Սեպտեմբեր2004Երեւանի խորհուրդը հաստատած է մայրաքաղաքի դրօշակը:
27 ՍեպտեմբերՎիքթոր Իսրաէլեան2005Խորհրդային Միութեան դիւանագէտ:
28 Սեպտեմբեր1874Վաղարշապատի մէջ բացուած է Գէորգեան Հոգեւոր Ճեմարանը:
28 ՍեպտեմբերԳարեգին Լեւոնեան1947Հայ արուեստաբան, գրականագէտ:
29 ՍեպտեմբերՅովհաննէս Յովհաննիսեան1929Հայ բանաստեղծ:
29 ՍեպտեմբերԺան Տէր Մէրկէրեան2015Ֆրանսահայ ջութակահար:
30 ՍեպտեմբերԳէորգ Էմին1919Հայ յայտնի գրող ու բանաստեղծ:
30 ՍեպտեմբերՍվէթլանա Գրիգորեան1930Թատրոնի սիրուած դերասանուհի:
30 ՍեպտեմբերՀենրիկ Մալեան1934Յայտնի բեմադրիչ:
30 ՍեպտեմբերԲենիամին Մարգարեան1985Հայ խորհրդային աստղագէտ, միջազգային ասղագիտական միութեան «կալաքթիքաներ»ու յանձնաժողովի նախագահ:

Հայ թերթը ընկերն է, Հայ տան :

Batı Ermenicesinin unutmamanız için her gün Nor Marmara gazetesini almanızı öneririz.. İlk günler belki zor okuyacaksınız, bu kelime de neydi diye hatırlamadığınız bir çok kelime karşınıza çıkacak . Ancak bir kaç ay sonra ana dilinizin kelime zenginliğini, tadını aldıkça okumayı dahi belki unuttuğunuz Ermeniceyi hatırlayacaksınız. Unutmayın ebeveynlerimiz ne zor şartlarda bizleri Ermeni Okullarında, sırf dilimizi, kültürümüzü kaybetmeyelim diye okuttu..

Diğer aylardaki önemli günler

Ocak Şubat Ayındaki Önemli Günler – Յունուար ամսւոյ կարեւոր օրեր

Şubat Ayındaki Önemli Günler – Փետրուար ամսւոյ կարեւոր օրեր

Mart Ayındaki Önemli Günler – Մարտ ամսւոյ կարեւոր օրեր

Nisan Ayındaki Önemli Günler – Ապրիլ ամսւոյ կարեւոր օրեր

Mayıs Ayındaki Önemli Günler – Մայիս ամսւոյ կարեւոր օրեր

Haziran Ayındaki Önemli Günler – Յունիս ամսւոյ կարեւոր օրեր

Temmuz Ayındaki Önemli Günler – Յուլիս ամսւոյ կարեւոր օրեր

Ağustos Ayındaki Önemli Günler – Օգոստոս ամսւոյ կարեւոր օրեր

Eylül Ayındaki Önemli Günler – Սեպտեմբեր ամսւոյ կարեւոր օրեր

Kaynak / աղբիւր : Marmara Gazetesi

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir