Taniel Çubukkaryan veya hepimizin bildiği ad-soyad ile büyük şair TANİEL VARUJAN.
24 Nisan 1915’te tutuklanıp Çankırı’ya götürülen Ermeni aydınlardan. Şair ve yazar. Taniel Varujan’ın hikayesine tersten başlamak istedik. Genelde ünlü bir şahsın biyografisi yazılırken ilk doğduğu yer ve çocukluk yıllarına değinilir, daha sonra okuduğu okul, hayat hikayesi derken ölümü ile biyografi son bulur.

Bu sefer bir değişiklik yapalım, bu büyük şairin doğumu Ermeni milleti için çok değerlidir, ancak ölümü daha büyük bir hüzüne ve acıya sebep olmaktadır.

Taniel Varujan’ın Öldürülmesi – 26 Ağustos 1915**

Büyük şair 26 Ağustos 1915 tarihinde, şair Rupen Sevag, demirci Vahan Kahyayan, mücellit Onnik Mağazacıyan, fırıncı Artin Boğosyan’la birlikte genel af kapsamında, resmi kuvvetlerin koruması altında, Çankırı’dan Ayaş’a doğru yola çıkarılacakları bildirildi. Tüney’deki Kalecik vadisinin başladığı yerde, pusuda bekleyen 4 kişinin saldırısına uğradılar.

Katiller Taniel Varujan‘ın karnını deştiler ve gözlerini oyup öldürdüler..

24 Nisan 2015’te şehidimiz Sevag Balıkçı‘nın senesi için Şişli Mezarlığına gittiğimde, dini ayin tamamlandıktan sonra, Taniel Varujan’ın anıtına gittim.

Şair’in “Antasdan” şiirinden bir bölüm bulunduran anıt.

Taniel Varujan : Antasdan

Batı kısmında Dünya’nın barış olsun…
Doğu kısmında Dünya’nın verimlilik olsun…
Kuzey kısmında Dünya’nın bolluk olsun…
Güney kısmında Dünya’nın verimlilik olsun…

Taniel Varujan *

20 Nisan 1884 senesinde Sivas vilayeti Pırknik köyünde (günümüz Dörteylül köyü) Ermeni Katolik bir ailede doğdu. Pera ve Kadıköy’deki Venedik Mıhitaryan okullarında okudu. 1902 yılında Venedik Murat Rafaelyan okuluna başladı ve bu okuldan mezun oldu. Üniversiteyi Brüksel’de “Gent Üniversitesinde” okudu. Üniversite yıllarında “Pazmaveb” , “Keğuni” , “Anahid”, “Şirag”, “Razmig”, “Hayrenik” gazetelerinde şiirleri yayınlandı. Üniversiteyi bitirdiğinde Meşrutiyet ilan edilmiş olduğundan diğer aydınlar gibi İstanbul’a geldi. İstanbul Ermenileri bu büyük şairi daha yakından tanıma fırsatına sahip oldu. Diplomasi  eğitimi almış olmasına rağmen öğretmenlik yapmayı tercih etti. 1909-1912 arası Sivas ve Tokat Ermeni liselerinde müdürlük yaptı. Daha sonra İstanbul’a gelip Pera’da Katolik Lusavoriç Okulu’nun başına geçti.

Taniel Varujan’ın Eserleri

• Sarsurner (Ürpertiler) / Venedik
• Çart (Kıyım) / Paris
• Drdunçk Y. Demircibaşyani (Yeğiya Demircibaşyan’ın Yakınmaları) / Sivas
• Tseğin Sirdı (Kavmin Yüreği) /İstanbul
• Hetanos Yerker (Putperest Şarkılar) / İstanbul
• Hatsin Yerkı (Ekmeğin Şarkısı)

Taniel Varujan El Yazısı Defter

Getronagan Lisesi’nden Taniel Varujan’ı Anma Gecesi

Getronagan Lisesi’nin 3 Mayıs gecesi düzenleyeceği anma gecesinin ilanları 29.04 tarihli Marmara ve Jamanak Ermeni gazetelerinde yayınlandı.

29.04 tarihli Marmara Gazetesi

Getronagan Lisesi Taniel Varujan Anma Gecesi

30 Nisan 2015 tarihinde Jamanak gazetesinde yayınlanan haber:

Jamanak : Taniel Varujan

Ardziv Makriküği

Diğer 1915 Şehit Ermeni Aydınları : http://ermenikulturu.com/1915-sehitleri-ermeni-aydinlar/

Kaynakça :  * Taniel Varujan Hayat Hikayesi  – 11 Nisan Anıtı (Belge Yayınları)

** Taniel Varujan’ın öldürülmesi.. Taniel Varujan – Ekmeğin Şarkısı (Aras Yayıncılık) 20.4.2019 tarihinde güncellenmiştir.