2016 yılında Rumların, Ermenilerin, Süryanilerin, Yahudilerin, Alevilerin, Kürtlerin ve İslam dinine mensup insanların dini bayramlarının ve ayrıca resmi tatillerin hangi güne denk geldiğini Hrant Dink Vakfı 2016 ajandasını baz alarak hazırladık . Vakfın hazırladığı ajandanın bu yılki teması “Oyunlar”. İçinde halen hatırladığınız veya şu an unutulmaya yüz tutmuş oyunlar da yer alıyor. Ajandayla sizler de çocukluk yıllarınıza doğru yolculuğa çıkacaksınız.

Değerli takipçilerimize bir de müjde verelim. Pazartesi günü başlayacak Ramazan ve Kurban Bayramları ile hafta sonu ile birleşmesi sebebiyle ailemizle kesintisiz, daha uzun süre geçirebileceğiz.

2015’in sonlarına yaklaştığımız bu günlerde, her ne kadar dünyanın gidişatı iç açıcı olmasa da dünyayı barışın kaplayacağı, farklı din,mezhep ve milletlerin bu farklılıklar nedeniyle savaşmadığı, petrol gibi metaların ülkelere demokrasi getirmek için bahane olarak kullanılmayacağı günler dileriz.

Son olarak aynı topraklarda yaşadığımız, Rum, Ermeni, Süryani, Kürt, Yahudi, Alevi ve Sünnisi ile her dine ve millete ait bayramların açıklamalarına yazımızın alt kısmında ulaşabilirsiniz…

Sevgiyle kalın…

2016 Dini Günler ve Resmi Tatiller

Ocak Յունուար

1 Cuma Ուրբաթ – Yılbaşı Ամանոր

6 Çarşamba Չորեքշաբթի – Noel Սուրբ Ծնունդ / Denho / Ta Fota / Theofina

19 Salı Երեքշաբթի – (2007) Hrant Dink öldürüldü Հրանդ Տինք սպաննուեցաւ

25 Pazartesi Երկուշաբթի – Tu-B’shevat

 

Şubat Փետրուար

4 Perşembe Հինգշաբթի – Vartanants Վարդանանց

7 Pazar Կիրակի – Büyük Oruç Karnavalı Բուն Բարեկենդան

9 Salı Երեքշաբթի – Hızır Orucu

14 Pazar Կիրակի – Sevgililer Günü Սիրահարներու Օր

21 Pazar Կիրակի -Uluslarası Anadil Günü Միջազգային Մայրենի Լեզուի Օր

22 Pazartesi Երկուշաբթի – Boutho Dninve

 

Mart Մարտ

8 Salı Երեքշաբթի – Dünya Kadınlar Günü Կանանց Միջազգային Օր

14 Pazartesi Երկուշաբթի – Kathara Deftera

20 Pazar Կիրակի – İsa’nın Kudüs’e Girişi Ծաղկազարդ

24 Perşembe Հինգշաբթի – Purim

25 Cuma Ուրբաթ – Meryem Ana Müjde Bayramı / Evangelizmos tis Theotoku / Süboro

27 Pazar Կիրակի – Paskalya Սուրբ Զատիկ

 

Nisan Ապրիլ

6 Çarşamba Չորեքշաբթի – Sarisal

7 Perşembe Հինգշաբթի – Regaip Kandili

20 Çarşamba Չորեքշաբթի – Çarşema Sor (Kırmızı Çarşamba)

23 Cumartesi Շաբաթ – Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı Ազգային Գերիշխանութեան Եւ Մանուկներու Տօն

24 Pazar Կիրակի – Soykırımı Anma Günü Եղեռնի Զոհերու Յիշատակի Օր

28 Perşembe Հինգշաբթի – Hamşo Droze

 

Mayıs Մայիս

1 Pazar Կիրակի – Emek ve Dayanışma Günü Աշխատանքի Օր / İdo Dakyömtö

5 Perşembe Հինգշաբթի – Göğe Yükseliş Yortusu Համբարձում / Yom HaShoah (Holocaust Day) / Hıdrellez

8 Pazar Կիրակի – Anneler Günü Մայրերու Օր

15 Pazar Կիրակի – Kutsal Ruh’un Geliş Yortusu Հոգեգալուստ / Roja Cejna Zimanê Kurdî

19 Perşembe Հինգշաբթի – Gençlik ve Spor Bayramı Երիտասարդի եւ Մարմնամարզի Տօն

26 Perşembe Հինգշաբթի – Lag B’aomer

 

Haziran Յունիս

6 Pazartesi Երկուշաբթի – Abdal Musa Sultan Anma Şenlikleri / Ramazan ayının başlangıcı

9 Perşembe Հինգշաբթի – Analipsis tou Kiriou, Suloko

12  Pazar Կիրակի – Şavuot

19  Pazar Կիրակի – Babalar Günü Հայրերու Օր / Pentikosti / Rışeş

 

Temmuz Յուլիս

2 Cumartesi Շաբաթ – Pir Sultan Abdal’ı Anma Günü

3 Pazar Կիրակի – İzzet Yortusu Վարդավառ

5 Salı Երեքշաբթի – Ramazan Bayramı Րամատանի Տօն

6 Çarşamba Չորեքշաբթի – Ramazan Bayramı Րամատանի Տօն

7 Perşembe Հինգշաբթի – Ramazan Bayramı Րամատանի Տօն

 

Ağustos Օգոստոս

6 Cumartesi Շաբաթ – Metamorfoseos

14 Pazar Կիրակի – Meryem Ana Yortusu Սուրբ Աստուածածին / Tişa-Beav

15 Pazartesi Երկուշաբթի – Şahro / Kimisis tis Theotoku

16 Salı Երեքշաբթի – Hacı Bektaş-ı Veli’yi Anma Törenleri

30 Salı Երեքշաբթի – Zafer Bayramı Յաղթանակի Օր

31 Çarşamba Չորեքշաբթի – Cejna Mîhrîcane

 

Eylül Սեպտեմբեր

1 Perşembe Հինգշաբթի – Barış Günü Խաղաղութեան Օր / Arhi tis İndiktou

8 Perşembe Հինգշաբթի – Genethlia tis Theotokou

11 Pazar Կիրակի -Haç’ın Yüceltiliş Yortusu Խաչվերաց

12 Pazartesi Երկուշաբթի – Kurban Bayramı Մատաղի Տօն

13 Salı Երեքշաբթի – Kurban Bayramı Մատաղի Տօն

14 Çarşamba Չորեքշաբթի – Kurban Bayramı Մատաղի Տօն / İdo du Slibo / İpsosis tou Timiou Stavrou

15 Perşembe Հինգշաբթի – Kurban Bayramı Մատաղի Տօն / Uluslararası Hrant Dink Ödülü Միջազգային Հրանդ Տինք Մրցանակ

21 Çarşamba Չորեքշաբթի – Uluslarası Barış Günü Խաղաղութեան Միջազգային Օր

24 Cumartesi Շաբաթ – Ayias Theklas

 

Ekim Հոկտեմբեր

1 Cumartesi Շաբաթ – Hicri Yılbaşı

2 Pazar Կիրակի – Muharrem Orucu

3 Pazartesi Երկուշաբթի – Roş Aşana / Miregan

4 Salı Երեքշաբթի – Çema Bayramı

8 Cumartesi Շաբաթ – Çevirmenler Bayramı Թարգմանչաց Տօն

11 Salı Երեքշաբթի – Aşûre Günü

12 Çarşamba Չորեքշաբթի – Yom Kipur

17 Pazartesi Երկուշաբթի – Sukot / Simha Tora

23 Pazar Կիրակի – Oşana Raba

25 Salı Երեքշաբթի – Şemsini Atseret

29 Cumartesi Շաբաթ – Cumhuriyet Bayramı Հանրապետութեան Օր

 

Kasım Նոյեմբեր

21 Pazartesi Երկուշաբթի – İsodia tis Theotoku

24 Perşembe Հինգշաբթի – Öğretmenler Günü Ուսուցիչներու Օր

 

Aralık Դեկտեմբեր

25 Pazar Կիրակի – Noel Սուրբ Ծնունդ / Yaldo / Hristougenna / Hanuka

27 Salı Երեքշաբթի – Gağend

31 Cumartesi Շաբաթ – Gağant Կաղանդ

 

Abdal Musa Sultan Anma Günleri : (6-7 Haziran) (Alevi) Alevi nizamının son büyük kurucusu ve ’12 Makam’dan birinin sahibi olan Abdal Musa, bolluğun, bereketin, yeniden canlanışın piridir.

Analipsis tou Kiriou : (21 Mayıs) (Rum) Göğe Yükseliş Yortusu. Paskalya’dan sonraki 40. gün kutlanır.

Arhi tis İndiktou : (Şükran Günü) (1 Eylül) (Rum) Yaratılış için şükran sunulur. Kilise takviminde yılbaşıdır.

Aşûre Günü : (11 Ekim) (Alevi-Şii) Muharrem ayının 10. gününe kadar oruç tutulur, 10. günün akşamı oruç açılır ve aşure dağıtılır.

Ayias Theklas : (24 Eylül) (Rum) Silifkeli Ayias Theklas adlı azizenin anıldığı bu bayramda, Büyükada’daki Aya Yorgi tepesindeki manastıra çıkılıp dilek tutulur.

Boutho Dninve, Ninova Orucu : (22 Şubat) (Süryani, Keldani, Asuri) Özellikle dileklerinin gerçekleşmesini isteyen gençler tutar. Üç gün hiçbir şey yenip içilmez.

Cejna Mîhrîcane : (31 Ağustos) (Kürt) Mîhrîcane, ‘Bitmeyen sevgi’ demek. Tanrının bütün canlılara ruh verdiği gün. Newroz’dan sonraki en önemli bayramdır.

Çarşema Sor (Kırmızı Çarşamba) : (20 Nisan) (Ezidi) Dünyanın dört bir yanına dağılmış Ezidiler tarafından kutlanır. Yeniden doğuşu simgeler.

Çema Bayramı : (6-13 Ekim) (Ezidi) Yedi gün sürer. Ezidilerin piri Şeyh Adi’nin bir araya getirdiği ilk cemaatin anısına kutlanır.

Denho : (6 Ocak) (Süryani)  Noel / Doğuş Bayramı. İsa Mesih’i temsil eden haç, bir kabın içindeki suya bırakılır. Kap kilisede dolaştırıldıktan sonra , herkes bu kutsal sudan bir miktar alıp evine götürür.

Dzağgazart : (20 Mart) (Ermeni) İsa Mesih’in, Kudüs’e girerken halkın yollara giysiler ve mersin dalları sermesine atıfla, kilisede zeytin dalları ve taze çiçekler dağıtılır.

Dzınunt : (6 Ocak) (Ermeni) Doğuş Bayramı. İsa’nın doğuşu ve vaftiz edilmesi birlikte kutlanır.

Evangelizmos tis Theotoku : (25 Mart) (Rum) Melek Cebrail’in Meryem Ana’ya İsa’yı doğuracağını müjdelemesi yortusu.

Gağant : (31 Aralık) (Ermeni) Yılbaşı

Gağend : ( 27 Aralık) (Kürt) Yılbaşı. Baston taşıyan sakallı bir erkek Yılbaşı dedesini, genç bir kadın ise yeni yılı temsil eder.

Genethlia tis Theotokou : (8 Eylül) (Rum) Meryem Ana’nın doğumu.

Hacı Bektaş-ı Veli’yi Anma Törenleri : (16-18 Ağustos) (Alevi) Hoşgörü, sevgi, barış ve dostluk çağrıları yapılır. Törenler sırasında semahlar dönülür, türküler söylenir, kurbanlar kesilir, ziyaretler yapılır.

Hampartzum : (5 Mayıs) (Ermeni) Paskalya’nın 40. gününde İsa Mesih’in göğe alınışı kutlanır.

Hamşo Droze : (28 Nisan) (Süryani) İsa Mesih’in havarileriyle birlikte yediği ‘Son Akşam Yemeği’, Paskalya’dan önceki perşembe günü anılır.

Hanuka : (25 Aralık) (Yahudi) Kislev ayının 25. günü başlayan ve sekiz gün süren Hanuka(Işık) Bayramı’nın simgesi Hanukia’dır (dokuz kollu şamdan).

Hıdrellez : ( 5-6 Mayıs) (İslam) Baharın müjdecisi Hıdrellez’de, bereket ve bolluk dilekleriyle, para keseleri, kapılar, pencereler, yiyecek kapları açık bırakılır.

Hızır Orucu : (9-11 Şubat) (Alevi) Sıkıntıda olanların yardımına yetişen Hızır Peygamber’in anısına tutulur.

Hicri Yılbaşı : (1 Ekim) (İslam) Muharrem ayı ile başlayan Hicri takvimin ilk günü.

Hristougenna : (25 Aralık) (Rum) Noel/Doğuş Bayramı. Aralık’ın 24’ünü 25’ine bağlayan gece kutlanır.

İdo Dakyomtö : (1 Mayıs) (Süryani) Paskalya/Diriliş Bayramı. Renkli yumurtalar ve çörekler.

İpsosis tou Timiou Stavrou : (14 Eylül) (Rum) Kutsal Haç Günü

İsodia tis Theotoku : (21 Kasım) (Rum) Meryem Ana’nın mabede sunulması.

Kathara Deftera : (14 Mart) (Rum) 40 günlük Paskalya orucunun başlangıcıdır. İlk gün hiçbir şey yemeden ve içmeden oruç tutulur.

Haçverats : (11 Eylül) (Ermeni) ‘Haç’ın geri gelmesi’. Kutsal Haç’ın Perslerden geri alınışının yortusudur.

Muharrem Orucu : (2 Ekim) (Alevi) Muharrem ayının ilk gününden 12. günü akşamına kadar devam eder. Su içilmez, hayvan kesilmez, eğlence yapılmaz.

Newroz : (21 Mart) (Kürt) Kürtçe’de ‘yenigün’. Kışın bitmesinin, baharın gelişinin de sembolüdür. Canlanmayı, direnişi, özgürlüğü temsil eder.

Oşana Raba : (23 Ekim) (Yahudi) Sukot Bayramı’nın yedinci ve son günü, Yom Kipur’da mühürlenen yazgının yürürlüğe girdiği gündür. Tanrı’dan af dilenir.

Pasha : (1 Mayıs) (Rum) Pasha olarak adlandırılan Paskalya’da, yumurtalar, tsoureki(çörek) içine yerleştirilir. Kırmızıya boyanmış yumurtalar İsa Mesih’in kanını temsil eder.

Pentikosti : (19 Haziran) (Rum) Paskalya’dan sonraki 50. güne denk gelir. Ruh’ul Kudüs’ün 12 Havari’yi nuruyla aydınlatması.

Pesah : (23-30 Nisan) (Yahudi) ‘Üzerinden geçmek’. İsrailoğulları’nın yüzyıllar önce, Mısır’daki esaretten kurulmaları anısına kutlanır.

Pir Sultan Abdalı Anma Günü : (2 Temmuz) (Alevi) ‘Yedi Ulular’dan biri olarak tanımlanan ozan Pir Sultan Abdal’ı anma etkinlikleri.

Pun Paragentan : (7 Şubat) (Ermeni) ‘Medz Bahk’ (Büyük Oruç) öncesindeki karnaval.

Purim : (24-25 Mart) (Yahudi) Yahudilerin Pers İmparatorluğu dönemine çeşitli komplolardan kurtuluşunun anıldığı kutlama.

Ramazan : (İslam) Orucun farz kılındığı Ramazan ayında, gün doğumundan önceki alacakaranlık ile gün batımından sonraki alacakaranlık arasında oruç tutulur.

Ramazan Bayramı, Şeker Bayramı : (5-7 Temmuz) (İslam) Kimsesizlere,muhtaçlara yardım edilir,  eş-dost ve akrabalar ziyaret edilir, dargınlar barıştırılır.

Regaip Kandili : (7 Nisan) (İslam) Hicri takvime göre Recep ayındaki ilk perşembeyi cumaya bağlayan gecedir. Dini kültürde ve tasavvuf geleneğinde önemli bir yere sahiptir, büyük kutlamalarla kutlanır.

Rışeş : (19 Haziran) (Süryani) İsa Mesih’in, öğrencilerine Kutsal Ruh’u verdiği gün. Süryaniler, Kutsal Ruh’u simgeleyen kutsanmış suya ceviz yaprakları batırarak birbirlerine su serper.

Roja Cejna Zimanê Kurdî : (15 Mayıs) (Kürt Dil Bayramı) İlk Kürtçe dergiler ‘Hawar’, ‘Hetaw’ ve ‘Roja Newe’nin basıldığı güne denk gelir.

Roş Aşana : (3-4 Ekim) (Yahudi) Yeni yıl bayramı olarak kutlanan Roş Aşana, Tanrı’nın huzurunda bütün günahlardan arınıldığına inanılan gündür.

Sarisal : (6 Nisan) (Ezidi) Nisan ayının ilk çarşambası yılbaşı günüdür. Törenler 13 gün boyunca sürer.

Simha Tora : (17-25 Ekim) (Yahudi) Bir yıllık toplu Tora okuma döngüsünün sona erdiğini ve yeni döngünün başladığını işaret eden kutlamadır.

Sukot : (17-25 Ekim) (Yahudi) İsrailoğullarının yüzyıllar önce çölü geçerken çardaklarda yatıp kalkmalarının anısına kutlanır.

Suloko : (9 Haziran) (Süryani) İsa Mesih’in dirilişinden 40 gün sonra, göğe yükselişi Suloko Bayramı’yla kutlanır.

Surp Asdvadzadzin : (14 Ağustos) (Ermeni) Meryem Ana’nın Tanrı huzuruna alınması kutlanır. Pagan zamandan kalma bir âdetle, bereketin simgesi üzüm de kutsanır.

Şahro : (15 Ağustos) (Süryani) Meryem Ana’nın İntikal Günü anısına kiliselerde ayinler yapılır. Beş gün tutulan oruç bozulur.

Şavuot : (12-13 Haziran) (Yahudi) Musa Peygamber’e 10 Emir’in verildiği gün hafta sonu kutlanır.

Şemsini Atseret : (25 Ekim) (Yahudi) Sukot’un sekizinci gününe denk gelir. Tora’nın Yap-Taase şeklindeki emirlerinden biridir.

Tarkmançats Don : (8 Ekim) (Ermeni) Çevirmenler Bayramı. Ermeni Kilisesi, Ermenilerin ruhani ve kültürel uyanışına katkıda bulundukları için, Ekim ayının ikinci cumartesi günü çevirmenleri kutsar.

Theofania : (6 Ocak) (Rum) İsa Mesih’in vaftiz günü. Tahta bir haç suların kutsanmasının simgesi olarak suya atılır. Gençler suya atlayarak bu haçı çıkarmak için birbirleriyle yarışır.

Tışa-Beav : (14 Ağustos) (Yahudi)  1. Beth Amikdaş’ın Babilliler, 2. Beth Amikdaş’ın ise Romalılar tarafından yıkıldığı gün olan Av ayının 9’u, matem günü olarak kabul edilir ve iki günbatımı arasında oruç tutulur.

Tu-B’shevat : ( 25 Ocak) (Yahudi) Tarımsal takvimin ilk günü. Ağaç fidanları dikilir, kuru meyve yenir.

Vartanants : (4 Şubat) (Ermeni) MS 451’de Persler ile yaptıkları din savaşı kaybedilmiş olsa da , Ermeniler, inançları için savaşıp dinlerini yitirmedikleri için, Vartan Mamigonyan kumandasındaki ordunun verdiği kurbanları anar.

Vartavar : (3 Temmuz) (Ermeni) Hristiyanlık öncesinde Tanrıça Astğik’in nehirde yıkanışının kutlandığı Vartavar, Hıristiyanlık’tan sonra, İsa Mesih’in ‘suret değiştirmesi’ günü olarak kutlanan ‘Baydzaragerbutyun’ ile birleştirilmiştir.

Vayion : (24 Nisan) (Rum) İsa Mesih’in Kudüs’e girişi, halkın onu mersin dalları ile karşılaması kutlanır.

Verapokhum Surp Asdvadzadzni : (16 Ağustos) (Ermeni) Meryem Ana’nın göğe alınış yortusu. Vakıflıköy Kilisesi günü.

Yaldo : (25 Aralık) (Süryani) Noel/Doğuş bayramı.’Brih mevlode dmoran’ (Rabbimizin doğuşu kutlu olsun) sözleriyle kutlanır.

Yom Kimur : (12 Ekim) (Yahudi) Büyük Oruç Günü. Gün boyu aralıksız oruç tutulup dua edilir.

Zadig : (27 Mart) (Ermeni) Paskalya / Diriliş Günü. ‘Kristos hariav i merelots’ (İsa ölülerden dirildi) ve ‘Orhniyal e harutyun Kristosi’ (Kutlu olsun İsa’nun dirilişi) sözleriyle bayramlaşılır. Boyalı yumurtalar armağan edilir.

Zkifuthö : (29 Nisan) (Süryani) Hazreti İsa’nın çarmıha gerildiği cuma gününün anısına ayin yapılır, dualar okunur.

 

Editör : Ardziv Makriküği

Kaynak : Hrant Dink Vakfı 2016 Ajandası

Hrant Dink Vakfı Eski Ajandaları için hazırladığımız yazı  ve görseller :

http://ermenikulturu.com/hrant-dink-vakfi-ajandasi/