Uzun bir aradan sonra, siz değerli okuyucularımızın huzurundayız..

Dr. Varaztad Kazancıyan’ın hayat hikayesini okuduğunuzda keşke bu topraklarda yaşasaydı da oluşturduğu bu katma değerden bölge insanları da faydalanabilseydi diye düşünüyor insan.. Yaşadığımız üzücü 2 büyük Kahramanmaraş depremi sonrasında, Varaztad Hoca’nın yetiştirmiş olduğu nice değerli doktorlar halkımız için hizmet ediyor olurdu. Varaztad Kazancıyan bu coğrafyada kalsa aynı başarıyı elde edebilecek miydi? Karşıt görüşler de mutlaka olacaktır, ancak böyle değerli bir insan her koşulda, yine başarıya ulaşırdı diye düşünüyoruz.

Doktor Varazdat Hovhannes Kazancıyan 18 Mart 1879’da Erzincan’da doğdu. 4. yüzyıl Ermeni kralı Varazdat’ın anısına Varazdat olarak ailesi ismini koydu. Asıl soyadı Yerikyan’dı , ancak Türk yasaları nedeniyle Yerikyan soyadı, Kazancıyan olarak değiştirildi.
Ailecek 2,5 yaşındayken Sivas’a yerleştiler. Annesi Anna Siranyan’dı. Ailesinin ilk ve tek çocuğuydu. Baba ünlü bir bakırcıydı.

İlk öğrenimini, öğretmenlerinin Fransız Cizvit öğretmenleri olduğu Sivas’taki Amerikan Evanjelik Okulu’nda aldı. Fransızca öğrendi.
12 yaşında babasını kaybetti.
1894’te Hamidiye pogromları sırasında 15 yaşındaki Varazdat, Hınçak partisine katılır ve çeşitli köy ve kasabalarda bildiriler dağıtmaya başlar ve Türk makamları tarafından takip edilir. Varaztad üvey abisi Hagop’un yardımıyla beraber doğdukları yeri bırakıp Marsilya’ya giderler. Oradan da 1895’te Amerika’ya göç ederler. Yırtık kıyafetlerle Ellis Adası’na iner. 16 yaşında Massachusettes’e yerleşir. Varaztad dökümcülük atölyesinde çalışır. Okumaya düşkün, maceracı ve becerikli bir çocuktu. Boş zamanlarında kendisini geliştirmek için kitap okurdu. Gece derslerinde Fransızca ve İngilizce öğrendi.1900 yılında vatandaşlık hakkı kazandı.

Harvard Diş Hekimliği

Varaztad liseyi bitirdikten sonra 1902’de Harvard Diş Hekimliği Okulu’na kabul edildi. 1906 yılında Protetik Diş Hekimliği Kürsüsü’ne tabip yardımcısı olarak atandı. 1912’de Harvard Protetik Diş Hekimliği Bölümü’nün müdürü olarak atandı. 1915 yılında üniversitenin diş hekimliği bölümünün genel diş hekimi oldu.
Yüksek öğrenimini tamamladıktan sonra 1915-1919 yıllarında Harvard Üniversitesi’nin “Ağız ve Çene Cerrahisi” tıp bölümünde başcerrah olarak çalıştı. Çene-yüz rekonstrüktif ve estetik cerrahide dünyanın ilk uzman cerrahı ve öncüsü oldu.

Varaztad – Batı Cephesinin Mucize Adamı :

1915 yılında Dr. Varazdat Gazanjian Amerikan hükümeti tarafından İngiltere ve Fransa’da hizmet etmesi ve Fransız Kraliyet Ordusu Tıbbi Birlikleri’ne yardım etmesi için gönderildi. Orada diş merkezinde çalıştı ve yaralı askerlere yüz ve çene estetiği-yapıcı operasyonlar uyguladı. Doktor Varazdat Kazancıyan, Batı Cephesinde üç yıl kaldı ve farklı milletlerden 3000’den fazla yaralı askeri tedavi etti ve iyileştirdi. Hastalar tarafından “Batı Cephesinin Mucize Adamı” olarak anıldı. Avrupa’daki hizmetini bitirdikten sonra Amerika’ya döndü.
1921’de üniversite öğretim görevlisi oldu ve “Doktor” unvanını aldı ve 1922’de “Profesör” unvanıyla Harvard Üniversitesi’nin estetik-konstrüktif cerrahi bölümünün ilk profesörü oldu.
1921’de “Tıp Doktoru”, 1922’de “Harvard Üniversitesi Ağız Cerrahisi Profesörü” unvanını aldı.

1940 yılında Amerikan Plastik Cerrahlar Derneği’nin başkanı oldu.

Varaztad ve Ünlüler :

Dr. Varazdat Kazancıyan, başta psikiyatrist Sigmund Freud ve pilot Frank Hawks olmak üzere dünyaca ünlü şahsiyetleri tedavi etti.
Şöhreti kısa sürede İngiliz hükümetine ulaştı. Winston Churchill ve Lord Chamberlain tarafından Kral V. George ile görüşmek üzere Buckingham Sarayı’na davet edildi ve ödüller aldı.

Dr. Varazdat Kazancıyan, “Amerikan Rekonstrüktif Cerrahi” ve “İngiliz Rekonstrüktif ve Rekonstrüktif Cerrahi” başkanlığını yürütmüştür. Aynı zamanda bir dizi “Shaping and Reconstruction Surgery” global şirketinin onursal üyesi olmuştur.
1969’da “Plastik ve Rekonstrüktif Cerrahi için Neal Owen” madalyası ile ödüllendirildi.

21 Aralık 1912’de Boston’da Sophie Augusta Cuendet ile evlendi. Bayan Kazancıyan 1919’da ölür. 25 Ağustos 1923’te ikinci kez Marion Victorin Hanford ile evlenecek ve bir erkek ve iki kız çocuğu sahibi olacak.
Şöhreti Ermeniliğini unutmasına engel olmadı. 1920’de özel bir görevle Washington’a gitti ve burada Ermeni meselesini sundu ve Ermenistan’ın Amerikan hükümeti tarafından tanınmasını istedi.
Dr. Varazdat Kazancıyan 1965 yılına kadar çalıştı.
Dr. Hagop Martin Deranian, 1990 yılında “Batı Cephesinin Mucize Adamı, Dr, Varaztad H. Kazanjian, Öncü Plastik Cerrah” adlı kitabını yazarak bu büyük Ermeni cerraha saygısını sundu.
Dr. Varazdat Kazancıyan, 19 Ekim 1974’te 95 yaşında öldü.

Kaynaklar:

1. Mianasian, Harutyun, Ermeni Milletinin Hekimleri, Erivan, 2020.
2. Vikipedi, Varaztad Kazanjian.
3. Countway kütüphanesindeki Tıp Tarihi Merkezi, Varaztad H. Kazanjian.
4. Batı cephesinin mucize adamı Dr. Varaztad H. Kazanjian, Plastic and reconstructive Surgery, Journal of the American Society of Plastic Surgery, ABD, Aralık 2007.
5. Arslanian, Dr. Brian, modern plastik cerrahinin öncüsü Ermeni cerrah, özel web sitesi.
6. Soukiasian, Paul, Vartan, tarihte Ermeni şifacılar, AGBU Dergisi.
   

Not: Yazı Hayrenik Weekly gazetesinden tercüme edilmiştir. shorturl.at/nGIW3